Làm sao phân biệt ADHD với trẻ hiếu động bình thường? Hướng dẫn dành cho phụ huynh
19/11/2025
13
Bạn đang nuôi một em bé luôn chạy không ngừng, khó ngồi yên dù chỉ 2 phút? Bạn băn khoăn liệu con bị rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) hay chỉ đơn giản là hiếu động hơn những bạn khác?
Nội dung bài viết
ADHD Là Gì?
Nhiều bố mẹ vẫn nghĩ ADHD là “nghịch ngợm”, “bướng bỉnh” hay “thiếu dạy dỗ”. Nhưng thực tế, ADHD là rối loạn phát triển thần kinh, ảnh hưởng đến: Khả năng chú ý. Kiểm soát hành vi. Điều chỉnh cảm xúc. Sự kiên trì với nhiệm vụ.
Vì vậy, trẻ ADHD không cố ý làm sai. Các con thực sự gặp khó khăn và cần được hỗ trợ đúng cách.
ADHD Khác Gì So Với Hiếu Động Bình Thường?
Dưới đây là những tiêu chí quan trọng giúp phụ huynh tự quan sát:
Thời gian và tần suất
Hiếu động bình thường: chỉ diễn ra ở một giai đoạn phát triển.
ADHD: kéo dài trên 6 tháng, lặp đi lặp lại mỗi ngày.
Xuất hiện ở nhiều môi trường
Hiếu động: chủ yếu nghịch ở nhà.
ADHD: biểu hiện giống nhau ở nhà – trường – nơi công cộng.
Ảnh hưởng đến cuộc sống
Khó ngồi học, hay bỏ dở công việc.
Thường xuyên bị gọi tên trong lớp.
Dễ xung đột với bạn, bốc đồng.
Nhiều bố mẹ chia sẻ: “Con không cố ý… Con chỉ không kiểm soát được.”
Khó tập trung ngay cả khi làm điều mình thích
Đây là khác biệt quan trọng.
Trẻ hiếu động vẫn tập trung 15–20 phút khi yêu thích hoạt động.
Trẻ ADHD thì không duy trì được, dù đang chơi thứ mình yêu thích.
Checklist 10 Dấu Hiệu Gợi Ý ADHD
(Phụ huynh có thể tự quan sát tại nhà)
Dễ xao nhãng, thay đổi hoạt động liên tục
Ngồi không yên
Nói chen, trả lời khi chưa nghe hết câu
Khó chờ đến lượt
Chạy nhảy quá mức
Hay quên đồ, quên nhiệm vụ
Bốc đồng, làm trước khi nghĩ
Khó hoàn thành nhiệm vụ
Ảnh hưởng đến học tập
Biểu hiện kéo dài ≥ 6 tháng
👉 Nếu con có từ 6 dấu hiệu trở lên, nên cân nhắc đánh giá chuyên sâu.
Phụ Huynh Có Thể Làm Gì Tại Nhà? (Theo hướng dẫn thực tế của AutismBS)
Chia nhỏ nhiệm vụ (1–2 phút/bước): Giúp con dễ thành công → giảm căng thẳng → tăng tự tin.
Áp dụng “quy tắc tạm dừng 3 giây”: Dừng lại – Nhìn – Nói điều con muốn. Hiệu quả trong việc giảm bốc đồng.
Tạo góc học tập ít xao nhãng: Chỉ để những học cụ cần thiết, loại bỏ yếu tố gây phân tâm.
Tăng vận động có kiểm soát. Ví dụ: chơi bóng, nhảy bao bố, đi đường zích zắc…Giúp con điều chỉnh cảm xúc tốt hơn.
Luân phiên 5 phút vận động – 5 phút ngồi: Không ép trẻ ngồi quá lâu, giảm bùng nổ hành vi.
Khen nhỏ – khen ngay: Ví dụ: “Con đã chờ 3 giây, mẹ rất tự hào!”. Khen cụ thể đúng hành vi sẽ hiệu quả hơn khen chung chung.
Lời Nhắn Gửi Từ AutismBS Đến Bố Mẹ
Nếu bạn từng mệt mỏi khi nghe giáo viên phàn nàn…
Nếu bạn từng hoang mang khi con nói “Con không làm được”…
Nếu bạn cảm thấy mình đang lo lắng một mình…
Hãy nhớ rằng:
✔ Không có đứa trẻ nào “xấu”. Chỉ có những đứa trẻ cần được hiểu đúng.
✔ Và bố mẹ chính là trị liệu viên quan trọng nhất của con.
AutismBSluôn đồng hành với gia đình bằng khoa học, sự thấu hiểu và các chiến lược dễ áp dụng tại nhà.
