Khi nào cần đưa trẻ đi khám chuyên môn để đánh giá ngôn ngữ và giao tiếp?

Trong vài năm đầu đời, ngôn ngữ và giao tiếp là “nền móng vàng” quyết định khả năng học tập, tư duy và tương tác xã hội của trẻ. Tuy nhiên, không phải trẻ nào cũng phát triển ngôn ngữ theo đúng mốc tuổi. Một số trẻ chỉ chậm nói đơn thuần, trong khi nhiều trẻ lại có khó khăn thuộc nhóm rối loạn phát triển, cần được đánh giá chuyên môn sớm để can thiệp kịp thời.

Dưới đây là hướng dẫn đầy đủ, khoa học và dễ hiểu.

1. Vì sao đánh giá ngôn ngữ – giao tiếp sớm lại quan trọng?

Việc đánh giá chuyên môn sớm giúp:

• Xác định trẻ chậm nói đơn thuần hay có khó khăn phát triển như RLPTK (rối loạn phổ tự kỷ), rối loạn giao tiếp, chậm phát triển trí tuệ…
• Xây dựng kế hoạch ngôn ngữ trị liệu cho trẻ chậm nói chính xác ngay từ đầu.
• Giảm thời gian can thiệp, tiết kiệm chi phí, tăng khả năng bắt kịp bạn bè cùng lứa.
• Tạo cơ hội để trẻ phát triển kỹ năng nói, hiểu lời, giao tiếp mắt, tương tác xã hội.

Nghiên cứu quốc tế mạnh mẽ cho thấy: càng can thiệp sớm, trẻ càng tiến bộ nhanh và bền vững.

2. 10 dấu hiệu cho thấy trẻ cần đi khám đánh giá ngôn ngữ – giao tiếp

(Bộ dấu hiệu tham chiếu từ DSM-5, ICD-11, tài liệu nội bộ AutismBS, và các mốc phát triển chuẩn.)

Nhóm 1: Dấu hiệu về ngôn ngữ

• 12 tháng chưa bập bẹ đa âm, chưa hướng mắt khi được gọi tên.
• 16–18 tháng chưa nói được từ đơn.
• 24 tháng chưa ghép được 2 từ (“mẹ bế”, “ăn cơm”).
• Nói rất ít, nói không rõ, mất từ đã biết.
• Chỉ nhại lời (echolalia), nói lặp đi lặp lại không đúng ngữ cảnh.

Nhóm 2: Dấu hiệu về giao tiếp

• Ít giao tiếp mắt, tránh nhìn mặt người lớn.
• Không biết chỉ tay để bày tỏ nhu cầu hoặc chia sẻ.
• Không đáp ứng khi gọi tên.
• Thích chơi một mình, ít tương tác.
• Không hiểu các yêu cầu đơn giản (“lấy cho mẹ quả bóng”).

Nếu trẻ có từ 2 dấu hiệu trở lên, AutismBS khuyến nghị phụ huynh nên đưa trẻ đi đánh giá chuyên môn càng sớm càng tốt.

3. Những mốc tuổi “cảnh báo đỏ” cần đưa trẻ đi khám ngay

4. Khi nào cần đánh giá chuyên sâu tại AutismBS?

Hệ thống giáo dục đặc biệt AutismBS tiếp nhận đánh giá trong các trường hợp:

1. Trẻ chậm nói kéo dài không rõ nguyên nhân

• Không nói, ít nói, chỉ nói vài từ dù môi trường sống bình thường.

2. Trẻ có dấu hiệu khó khăn giao tiếp – xã hội

• Không chỉ tay, không giao tiếp mắt, không tham gia chơi luân phiên, khó hoà nhập.

3. Nghi ngờ trẻ có đặc điểm rối loạn phát triển

• Dựa trên các dấu hiệu sớm trong bộ “10 dấu hiệu gợi ý cần theo dõi” (tài liệu nội bộ AutismBS).

4. Phụ huynh muốn xây dựng kế hoạch trị liệu cá nhân hoá

AutismBS sử dụng các chương trình tiêu chuẩn quốc tế:

• Ngôn ngữ trị liệu cho trẻ chậm nói
• ESDM
• ABA – Small Step
• Floortime
• TEACCH

Chương trình 10 tuần cùng con bứt phá ngôn ngữ

5. Quy trình đánh giá ngôn ngữ – giao tiếp tại AutismBS

Quy trình được chuẩn hóa dựa trên DSM-5, ICD-11, kết hợp tài liệu nội bộ:

• Bước 1 – Phỏng vấn phụ huynh

Hiểu bối cảnh phát triển, lịch sử ngôn ngữ, tương tác xã hội.

• Bước 2 – Quan sát trực tiếp qua chơi

Dùng đồ chơi và hoạt động tự nhiên để đánh giá khả năng ngôn ngữ – giao tiếp thực tế.

• Bước 3 – Sàng lọc bằng thang đo chuẩn

Kết hợp các thang đánh giá phù hợp độ tuổi (ESDM checklist, Vineland, CARS, hoặc bộ nội bộ).

• Bước 4 – Báo cáo & xây kế hoạch trị liệu

Phân tích điểm mạnh – khó khăn và đề xuất lộ trình giáo dục đặc biệt cá nhân hóa.

6. Can thiệp sớm tại AutismBS: Ngôn ngữ – giao tiếp thay đổi thế nào?

Chương trình ngôn ngữ trị liệu tại AutismBS tập trung vào:

✔ Tăng khả năng hiểu lời và làm theo yêu cầu

Dựa trên chiến lược “kích thích ngôn ngữ trong giao tiếp hằng ngày”.

✔ Dạy trẻ thể hiện nhu cầu rõ ràng

Áp dụng tài liệu nội bộ: “3 bước dạy trẻ thể hiện nhu cầu”, “Dạy xác nhận có – không”.

✔ Tăng tương tác & giao tiếp mắt

Dựa trên Floortime và ESDM theo mức độ phát triển.

✔ Khơi gợi ngôn ngữ tự phát

Giảm nhại lời, tăng từ vựng, tăng giao tiếp chủ động.

✔ Hỗ trợ phụ huynh thực hành tại nhà

Dựa theo chương trình 10 tuần cùng con bứt phá ngôn ngữ.

7. Khi nào phụ huynh nên liên hệ AutismBS?

• Khi trẻ có dấu hiệu chậm nói, ít giao tiếp.
• Khi muốn kiểm tra toàn diện để trả lời câu hỏi: “Con chậm nói hay có rối loạn phát triển?”
• Khi cần chương trình can thiệp bài bản, có đo tiến trình rõ ràng.
• Khi phụ huynh muốn đồng hành đúng cách, tránh áp dụng sai phương pháp.

Kết luận

Đưa trẻ đi khám đánh giá ngôn ngữ – giao tiếp càng sớm, càng chính xác, sẽ giúp trẻ có cơ hội bứt phá và hòa nhập tốt hơn. Hệ thống giáo dục đặc biệt AutismBS luôn đồng hành cùng phụ huynh bằng các chương trình ngôn ngữ trị liệu cho trẻ chậm nói, can thiệp sớm cá nhân hoá và lộ trình khoa học – thực tiễn – dễ áp dụng.

Nếu bạn nghi ngờ trẻ có dấu hiệu chậm ngôn ngữ hoặc khó khăn giao tiếp, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên môn ngay hôm nay.

Tham khảo thêm: Dịch vụ can thiệp trẻ chậm phát triển ngôn ngữ ở Phú Thọ – Đồng hành cùng Hệ thống giáo dục đặc biệt AutismBS

HỆ THỐNG GIÁO DỤC ĐẶC BIỆT AUTISMBS

• Hotline: 0857 022 728 / 0382 616 565
• Email: info@autismbs.com
• Website: www.autismbs.com/www.giaoductretuky.vn