Vai trò của giáo dục cá nhân hóa trong phát triển trẻ đặc biệt – Góc nhìn từ Hệ thống giáo dục đặc biệt AutismBS
16/10/2025
24
Tại Hệ thống giáo dục đặc biệt AutismBS, triết lý này được xem là nền tảng cốt lõi trong mọi chương trình giáo dục đặc biệt – nơi mỗi bài học, mỗi hoạt động và mỗi mục tiêu đều được thiết kế riêng cho từng đứa trẻ, không ai giống ai.
Nội dung bài viết
1. Mỗi đứa trẻ là một thế giới riêng
Trong giáo dục nói chung, không có một “khuôn mẫu” nào phù hợp với tất cả trẻ. Điều này đặc biệt đúng với trẻ có rối loạn phát triển, như tự kỷ, chậm nói, rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) hoặc chậm phát triển trí tuệ.
Mỗi trẻ đều có năng lực, điểm mạnh và khó khăn khác nhau, vì vậy giáo dục cá nhân hóa chính là chìa khóa giúp trẻ phát triển toàn diện theo tốc độ và khả năng riêng của mình.
Tại Hệ thống giáo dục đặc biệt AutismBS, triết lý này được xem là nền tảng cốt lõi trong mọi chương trình giáo dục đặc biệt – nơi mỗi bài học, mỗi hoạt động và mỗi mục tiêu đều được thiết kế riêng cho từng đứa trẻ, không ai giống ai.
2. Giáo dục cá nhân hóa là gì?
Giáo dục cá nhân hóa (Individualized Education) là phương pháp dạy học được xây dựng dựa trên đặc điểm, nhu cầu và mục tiêu phát triển riêng biệt của từng học sinh.
Khác với cách dạy đại trà, mô hình này:
Lắng nghe trẻ – hiểu cách trẻ tiếp nhận thông tin.
Điều chỉnh mục tiêu, phương pháp và thời gian học linh hoạt.
Tập trung vào khả năng của trẻ thay vì giới hạn của trẻ.
Mỗi trẻ trong chương trình AutismBS đều có kế hoạch giáo dục cá nhân (IEP) – một “bản đồ phát triển” được thiết kế riêng, dựa trên đánh giá đa chiều: ngôn ngữ, nhận thức, hành vi, kỹ năng xã hội, cảm xúc và thể chất.
3. Vì sao giáo dục cá nhân hóa đặc biệt quan trọng với trẻ có ADHD và rối loạn phát triển
Trẻ mắc rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) thường gặp khó khăn trong việc:
Duy trì tập trung trong thời gian dài.
Kiểm soát cảm xúc và hành vi bốc đồng.
Hoàn thành nhiệm vụ theo trình tự.
Nếu áp dụng mô hình dạy học truyền thống, trẻ ADHD dễ bị “bỏ lại phía sau”.
Ngược lại, khi được học theo chương trình giáo dục đặc biệt cá nhân hóa, trẻ sẽ:
Được chia nhỏ mục tiêu học tập – phù hợp với khả năng chú ý ngắn.
Được xen kẽ hoạt động vận động – giúp giải phóng năng lượng và tăng tập trung.
Được củng cố tích cực khi đạt tiến bộ, thay vì bị phê bình.
Đó chính là lý do tại AutismBS, mọi trẻ ADHD đều có lộ trình kết hợp giữa trị liệu ngôn ngữ– hành vi – cảm giác – kỹ năng học tập, đảm bảo phát triển hài hòa cả về trí tuệ và cảm xúc
4. Cách AutismBS triển khai giáo dục cá nhân hóa
Mỗi ngày tại AutismBS, hàng trăm trẻ đang được học trong môi trường cá nhân hóa hoàn toàn.
Quy trình bao gồm 4 bước rõ ràng:
Bước 1 – Đánh giá toàn diện
Chuyên viên trị liệu và giáo viên đặc biệt tiến hành đánh giá phát triển tổng thể, gồm: khả năng ngôn ngữ, giao tiếp, hành vi, cảm giác, kỹ năng tự lập và xã hội.
Bước 2 – Xây dựng IEP (Kế hoạch giáo dục cá nhân)
Từ kết quả đánh giá, đội ngũ chuyên môn cùng phụ huynh thống nhất mục tiêu ngắn hạn – trung hạn – dài hạn cho trẻ.
Mỗi kế hoạch đều cụ thể, đo lường được và có thời gian theo dõi tiến trình.
Bước 3 – Triển khai can thiệp và theo dõi
Trẻ tham gia trị liệu hoặc học nhóm nhỏ tại trung tâm, kết hợp hướng dẫn phụ huynh thực hành tại nhà.
AutismBS áp dụng các mô hình quốc tế như:
ABA (Phân tích hành vi ứng dụng)
Floortime (DIR)
ESDM (Denver)
TEACCH – PECS
Tất cả được tùy chỉnh theo từng hồ sơ cá nhân, đảm bảo hiệu quả thực tế.
Bước 4 – Đánh giá tiến bộ định kỳ
Mỗi 6–8 tuần, AutismBS tổ chức họp chuyên môn giữa chuyên viên – giáo viên – phụ huynh để điều chỉnh mục tiêu học tập, giúp con tiến bộ liên tục mà không áp lực.
5. Lợi ích của giáo dục cá nhân hóa tại AutismBS
Phát huy tối đa tiềm năng cá nhân: Trẻ được học theo cách phù hợp nhất với mình.
Giảm căng thẳng và hành vi không phù hợp: Vì nội dung học luôn nằm trong “vùng phát triển gần nhất”.
Tăng tương tác và kết nối cảm xúc: Trẻ cảm thấy được tôn trọng, được lắng nghe.
Cải thiện ngôn ngữ, chú ý và kỹ năng học tập: Nhờ kết hợp trị liệu và dạy học linh hoạt.
Tăng sự đồng hành giữa nhà trường và gia đình: Cha mẹ được huấn luyện để duy trì tiến bộ tại nhà.
6. Câu chuyện nhỏ tại AutismBS
Bé Nam (6 tuổi, ADHD) từng không thể ngồi yên quá 2 phút trong lớp. Sau 3 tháng học theo kế hoạch giáo dục cá nhân hóa tại AutismBS Hà Nội, bé đã có thể tập trung 10 phút, bắt đầu gọi tên, chờ đến lượt và chia sẻ đồ chơi với bạn.
Cha mẹ bé xúc động chia sẻ:
“Điều quý giá nhất không chỉ là con biết nói nhiều hơn, mà là con biết nhìn, biết cười, và biết lắng nghe.”
7. Kết luận – Cá nhân hóa để chạm tới trái tim mỗi đứa trẻ
Giáo dục cá nhân hóa không chỉ là một phương pháp – đó là triết lý nhân văn trong toàn bộ chương trình giáo dục đặc biệt của AutismBS.
Bởi mỗi đứa trẻ, dù khác biệt đến đâu, cũng xứng đáng được học theo cách riêng của mình – được thấu hiểu, được tôn trọng và được phát triển trọn vẹn.
AutismBS – Hệ thống giáo dục đặc biệt dành cho trẻ có rối loạn phát triển, tự kỷ và rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD).
Nơi mỗi kế hoạch là một hành trình, và mỗi hành trình là một câu chuyện của yêu thương và hy vọng
